Cổ phần là gì? Có những loại cổ phần nào? Bài viết này của Visa Debit sẽ cung cấp cho bạn kiến thức toàn diện về cổ phần, đặc điểm, các loại cổ phần phổ biến trên thị trường, quyền lợi và nghĩa vụ của cổ đông, và cuối cùng là sự khác biệt giữa cổ phần và cổ phiếu. Đây là những kiến thức nền tảng cần thiết cho bất kỳ ai quan tâm đến đầu tư tài chính và thị trường chứng khoán.
Cổ phần là gì?
I. Định Nghĩa Cổ Phần
Cổ phần là một đơn vị nhỏ nhất cấu thành vốn điều lệ của một công ty cổ phần. Nói cách khác, vốn điều lệ của công ty được chia thành nhiều phần bằng nhau, mỗi phần được gọi là một cổ phần. Khái niệm này được quy định rõ ràng trong Luật Doanh nghiệp Việt Nam.
Ví dụ: Công ty A có vốn điều lệ 20 tỷ đồng, được chia thành 100.000 cổ phần. Vậy mỗi cổ phần có giá trị 200.000 đồng. Công ty A có thể phát hành cổ phần để huy động vốn từ các nhà đầu tư. Khi mua cổ phần, nhà đầu tư trở thành cổ đông và được hưởng quyền lợi tương ứng với loại và số lượng cổ phần sở hữu.
II. Đặc Điểm Của Cổ Phần
Cổ phần, được thể hiện dưới dạng cổ phiếu, mang những đặc điểm quan trọng sau:
- Quyền sở hữu: Cổ phần đại diện cho quyền sở hữu tài sản của công ty và xác định tư cách thành viên (cổ đông). Luật Doanh nghiệp quy định công ty cổ phần phải có cổ phần phổ thông và có thể phát hành cổ phần ưu đãi (biểu quyết, cổ tức, hoàn lại, hoặc các ưu đãi khác theo điều lệ công ty). Quyền lợi và nghĩa vụ của cổ đông được quy định rõ ràng và bình đẳng.
- Mệnh giá: Mệnh giá cổ phần do công ty quyết định và ghi trên cổ phiếu. Mệnh giá này có thể bằng hoặc khác với giá chào bán. Giá chào bán do Hội đồng quản trị quyết định, nhưng không được thấp hơn giá thị trường hoặc giá trị sổ sách tại thời điểm chào bán.
- Tính bất khả phân: Cổ phần là đơn vị nhỏ nhất của vốn điều lệ và không thể chia nhỏ hơn nữa.
- Khả năng chuyển nhượng: Cổ phần có thể dễ dàng chuyển nhượng cho người khác, tạo tính thanh khoản cho nhà đầu tư.
III. Các Loại Cổ Phần Trên Thị Trường
Các loại cổ phần trên thị trường hiện nay
Hiện nay, có hai loại cổ phần chính: cổ phần phổ thông và cổ phần ưu đãi. Cổ phần ưu đãi được chia thành nhiều loại nhỏ hơn như ưu đãi cổ tức, ưu đãi biểu quyết, ưu đãi hoàn lại, và các ưu đãi khác theo điều lệ công ty. Việc ai được quyền mua cổ phần ưu đãi do điều lệ công ty hoặc Hội đồng cổ đông quyết định. Mỗi loại cổ phần mang lại những quyền lợi và nghĩa vụ khác nhau cho cổ đông.
IV. Quyền Lợi Và Nghĩa Vụ Của Cổ Đông
1. Cổ Đông Phổ Thông
- Tham gia Đại hội đồng cổ đông, phát biểu ý kiến và biểu quyết (1 cổ phần = 1 phiếu).
- Nhận cổ tức theo kết quả kinh doanh của công ty.
- Được ưu tiên mua cổ phần mới phát hành theo tỷ lệ sở hữu hiện tại.
- Tự do chuyển nhượng cổ phần.
- Tra cứu thông tin về công ty và các cổ đông khác.
- Xem xét, sao chụp biên bản họp và nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông.
Cổ đông sở hữu từ 5% tổng số cổ phần phổ thông trở lên có thêm quyền:
- Xem báo cáo tài chính, báo cáo kiểm soát, hợp đồng, giao dịch (trừ thông tin bí mật kinh doanh).
- Yêu cầu triệu tập họp Đại hội đồng cổ đông khi phát hiện vi phạm.
Cổ đông sở hữu từ 10% tổng số cổ phần phổ thông trở lên có thêm quyền:
- Đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.
Khi công ty giải thể hoặc phá sản, cổ đông phổ thông được nhận phần tài sản còn lại tương ứng với tỷ lệ sở hữu cổ phần.
Quyền của cổ đông phổ thông
2. Cổ Đông Ưu Đãi
Tùy theo loại cổ phần ưu đãi, cổ đông sẽ được hưởng các quyền lợi đặc biệt như: ưu tiên nhận cổ tức, quyền biểu quyết lớn hơn, hoặc được hoàn lại vốn góp trước khi thanh toán cho cổ đông phổ thông. Tuy nhiên, một số loại cổ phần ưu đãi có thể bị hạn chế quyền chuyển nhượng.
V. Phân Biệt Cổ Phần Và Cổ Phiếu
1. Khái Niệm
- Cổ phần: Phần vốn nhỏ nhất của công ty cổ phần, thể hiện quyền sở hữu của cổ đông.
- Cổ phiếu: Chứng chỉ do công ty cổ phần phát hành, xác nhận quyền sở hữu cổ phần.
2. Giá Trị Pháp Lý
- Cổ phần: Căn cứ xác định tư cách cổ đông, quyền sở hữu đối với công ty.
- Cổ phiếu: Bằng chứng về việc sở hữu cổ phần, thường được sử dụng trong giao dịch trên thị trường chứng khoán.
3. Mệnh Giá
- Cổ phần: Tính theo vốn điều lệ chia cho tổng số cổ phần.
- Cổ phiếu: Mệnh giá được ghi trên cổ phiếu, thường là 10.000 đồng khi chào bán lần đầu ra công chúng.
Giá trị cổ phần và mệnh giá cổ phiếu có thể không giống nhau
4. Phân Loại
- Cổ phần: Phổ thông và ưu đãi.
- Cổ phiếu: Ghi danh (có ghi tên chủ sở hữu) và vô danh (không ghi tên chủ sở hữu).
Trên cổ phiếu phải ghi rõ các thông tin quan trọng như: tên công ty, địa chỉ, số đăng ký kinh doanh, loại cổ phần, mệnh giá, thông tin cổ đông, chữ ký người đại diện pháp luật, ngày phát hành…
Visa Debit – Đồng Hành Cùng Bạn Trên Con Đường Tài Chính
Visa Debit (https://visadebit.com.vn) là website chuyên cung cấp thông tin và dịch vụ tài chính, đặc biệt trong lĩnh vực vay tiêu dùng, thẻ ngân hàng và các giải pháp tài chính cá nhân. Chúng tôi giúp bạn hiểu rõ các sản phẩm vay tiêu dùng và các giải pháp tài chính khác từ các ngân hàng lớn, với quy trình đơn giản và an toàn. Liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại 0932 462 779 hoặc email [email protected]. Địa chỉ văn phòng: Số 28, Đường Lê Lợi, Quận 1, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam.
